Dijital Okuryazarlık ve Yaşam Boyu Öğrenme
Dijital okuryazarlık ve yaşam boyu öğrenme kavramlarının birbiriyle yakın ilişkili olduğunu ve günümüz dünyasında her ikisinin de büyük önem taşıdığı görülmektedir.
Dijital Okuryazarlık
Dijital okuryazarlık, bireylerin ağ tabanlı bir ortam aracılığıyla (dijital ortam) mevcut bilgiye ulaştıkları veya maruz kaldıkları bilgiyi anlama, kullanma, yorumlama, değerlendirme ve bilgi üretme becerisidir. Genel olarak, farklı dijital teknolojilerin bireylerin hem öğrenmelerini hem de kişisel gelişimlerini sağlayacak şekilde etkin, güvenli ve eleştirel bir şekilde kullanılması, ihtiyaç duyulan bilginin fark edilmesi, tanımlanması, değerlendirilmesi ve kaydedilmesi, çeşitli donanım aygıtlarına ve yazılım uygulamalarına erişim ve bunları kullanma bilgi ve becerisi, dijital içerik ve uygulamaları anlamak ve eleştirel bir şekilde analiz etmek için yeterlilik, ve dijital teknoloji ile yaratma becerisi gibi özellikleri içerir. Ayrıca, dijital okuryazarlık, dijital ortamlarda görevleri yerine getirmek ve sorunları çözmek için artan çeşitlilikte teknik, bilişsel ve sosyolojik becerileri kullanmayı ifade eder.
Dijital okuryazarlık, sadece temel bilgisayar becerilerini edinmekten daha fazlasıdır; insanların teknolojiyle ne yaptıklarını, sorunları nasıl çözdüklerini ve nasıl etkili iletişim kurduklarını içerir. Aynı zamanda, dijital medya okuryazarlığı yeni iletişim, paylaşım teknolojilerinin ve ortamlarının niteliklerini kavramak, kültürel özellikleri bilmek ve yeni medya diline hâkim olmak olarak da tanımlanmaktadır.
Yaşam Boyu Öğrenme
Yaşam boyu öğrenme, bireyin yaşamı boyunca bilgi ve becerilerini sürekli yenilemesi ve geliştirmesi gerekliliğini ifade eder. Günümüz toplumlarında değişen ve gelişen teknolojiye bağlı olarak bilginin sürekli yenilenmesi, bireyin sahip olduğu bilgi ve becerileri uzun soluklu kullanabilmesini engellemektedir. Bu nedenle, bireyin başarılı bir yaşam sürdürebilmesi için hızlı bir şekilde bilgi ve becerilerini güncellemesi ve yenilemesi gerekmektedir. Yaşam boyu öğrenme, sadece okul dönemlerinde öğrenilen bilgilerle mümkün olamayacağından, bireyin kendini sürekli yenilemesi ve geliştirmesi ancak bu yaklaşımla mümkün olabilir.
Dijital Okuryazarlık ve Yaşam Boyu Öğrenme İlişkisi
Kaynaklar, dijital okuryazarlığın yaşam boyu öğrenme sürecinde kritik bir rol oynadığını açıkça göstermektedir:
- Bilgiye Erişim ve Kullanım: Yaşam boyu öğrenme felsefesi gereği bireyin sürekli aktif olarak bilgiyi kullanması gerekir. Dijital okuryazarlık becerileri, bireylerin ihtiyaç duydukları bilgiye dijital ortamlarda ulaşmasını, bu bilgiyi değerlendirmesini ve kendi ilgi ve becerilerine adapte etmesini sağlar. Bilgiye ulaşma ve bilgiyi kullanma becerisi olarak tanımlanan bilgi okuryazarlığı, yaşam boyu öğrenmenin de temel taşıdır. Dijital okuryazarlık, modern dünyada bilgiye erişimin ve kullanımının büyük ölçüde dijitalleştiği gerçeği göz önüne alındığında, bilgi okuryazarlığının vazgeçilmez bir bileşenidir.
- Teknolojik Değişime Uyum: Günümüz dünyasında teknoloji hızla gelişmekte ve değişmektedir. Yaşam boyu öğrenme, bireylerin bu teknolojik değişimlere ayak uydurmasını gerektirir. Dijital okuryazarlık, bireylerin yeni teknolojileri öğrenme ve kullanma becerisini kazandırarak, teknolojik değişime uyum sağlamalarına yardımcı olur. Örneğin, yapay zekâ uygulamalarının yaygınlaşmasıyla birlikte, bu uygulamaları anlayabilmek ve etkili bir şekilde kullanabilmek için dijital okuryazarlık becerileri giderek daha önemli hale gelmektedir.
- Bilgi Toplumunda Başarı: Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, bilgiyi hem ekonomik hem de sosyal bir güç odağı haline getirmiştir. Günümüz bilgi toplumunda bireylerin başarılı olabilmesi ve toplumda istedikleri yeri edinebilmesi için sahip oldukları bilgi ve becerilerini sürekli olarak yenilemesi ve geliştirmesi gerekmektedir. Dijital okuryazarlık, bireylerin bu bilgi toplumunda aktif ve başarılı bir şekilde yer alabilmeleri için gerekli olan temel beceri ve yetkinlikleri sağlar.
- Öğrenmeyi Öğrenme: Yaşam boyu öğrenme sürecinde bilgiye dayalı becerilerin etkili olabilmesi için bilgi okuryazarının ihtiyacını doğru tespit edip, uygun stratejilerle bilgiyi elde etmesi, değerlendirmesi ve düzenlemesi gerekmektedir. Bu süreç, büyük ölçüde dijital araçlar ve kaynaklar aracılığıyla gerçekleşir. Dolayısıyla, dijital okuryazarlık becerileri, bireylerin “öğrenmeyi öğrenme” becerisini kazanarak yaşam boyu öğrenmelerine devam edebilmeleri için kritik öneme sahiptir.
- Sosyal Ağlar ve İş Birliği: Sosyal ağlar, bilgi paylaşımı ve etkileşimin yoğun olduğu dijital ortamlardır. Bu platformlarda geliştirilen iletişim becerileri, bireylerin yaşam boyu öğrenme ve mesleki gelişimleri açısından önemlidir. Dijital okuryazarlık, bu platformları etkin ve güvenli bir şekilde kullanma becerisini içerir.
Sonuç olarak, dijital okuryazarlık, bireylerin dijital dünyada etkin bir şekilde yer alabilmeleri ve bilgiye erişip onu anlamlandırabilmeleri için temel bir gereklilik olmanın ötesinde, yaşam boyu öğrenme sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Sürekli değişen dünyada bilgi ve becerilerini güncel tutmak ve geliştirmek isteyen her bireyin güçlü dijital okuryazarlık becerilerine sahip olması gerekmektedir.
